48o Φεστιβαλ Θεσσαλονίκης : Μίκιο Ναρούσε, Ιαπωνία

O Mikio Naruse είναι σίγουρα το must του φετινού φεστιβάλ, αυτό βρίσκεται στα στόματα όλων των σινεφίλ, αν και δεν υπάρχει η προσέλευση που του αναλογεί.

Ξεχασμένο και εν πολλοίς άγνωστο για χρόνια το έργο του, μόλις πρόσφατα ήρθε ξανά στην επιφάνεια και αμέσως τοποθετήθηκε το όνομά του δίπλα στα ονόματα των Οζού, Μιζογκούτσι και Κουροσάβα (καμία υπερβολλή εδώ).

Είδα τέσσερις ταινίες του μέχρι στιγμής και έχω να δηλώσω ότι με έχει κερδίσει για πάντα. Ειδικά οι ηρωίδες του, οι οποίες θα έλεγα ότι είναι μοναδικές στον ιαπωνικό και παγκόσμιο κινηματογράφο, τουλάχιστον ο τρόπος που τις προσεγγίζει και τις αναλύει. Γενικά δείχνει ότι αγαπάει της γυναίκες τις εποχής του, οι οποίες στην χώρα του είναι αναγκασμένες να ζουν δυο φορές πιο πειθαρχημένες από τους άντρες. Ο Ναρούσε αναλύει με υπερβολική ακρίβεια και οξυδέρκεια τις Παντρεμένες, τις Γκέϊσες, ακόμη και τα αφελή μοντέρνα κορίτσια και την θέση τους στην κοινωνία.

Είναι ένας ιδιαίτερος τύπος ηρωίδας. Ζει στα προάστια , μικροπαντρεμένη, αλλά άτεκνη, υποδειγματική νοικοκυρά, σχεδόν υποταγμένη (οικιοθελώς) στον άνδρα της, ο οποίος την παραμελεί και την αντιμετωπίζει σαν υπηρέτρια. Έρχεται όμως κάποια στιγμή που βρίσκει το θάρρος να πάρει την μοίρα της στα χέρια της και να μεριμνήσει επιτέλους για τον εαυτό της, προετοιμασμένη να αποδεχτεί με μεγάλο πόνο τις αναπόφευκτες συνέπειες.

Στην αρχή της ταινίας ο Ναρούσε τις τοποθετεί σε δεύτερο πλάνο, στο φόντο, μερικές φορές μάλιστα απουσιάζουν εντελώς (είναι πίσω από τοίχους ή σε άλλα δωμάτια, κάνουν δουλειές), αλλά πάντα είναι αυτές που πρωταγωνιστούν. Κατά την διάρκεια της ταινίας τις φέρνει σιγά-σιγά πιο μπροστά και αρχίζουν να κυριαρχούν το πλάνο την στιγμή που αποφασίζουν να αλλάξουν στάση και να πάρουν την ζωή τους στα χέρια τους.

Επίσης οι ηλικιωμένοι στις ταινίες του (είναι γνωστό πόσο σεβαστοί είναι στην ιαπωνική κοινωνία) παίζουν καταλυτικό ρόλο, στην ψυχολογία των ηρωίδων κυρίως και λιγότερο στην συμπεριφορά.

Βγαίνεις από την αίθουσα κουβαλώντας, για ώρα, μέσα σου την μελαγχολία και την απαισιοδοξία των ηρώων και των υπέροχων πλάνων του.

Υ.Γ.1: Σήμερα και χθες στην προβολή καθόμουν πίσω από τον ‘δάσκαλο’ Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και άθελα μου (ναι καλά τώρα...) κρυφάκουσα κάποιες ατάκες του (να κάνουμε και λίγο κουτσομπολιό, γιατί όχι, χεχε). Φυσικά κατενθουσιασμένος με τον Ναρούσε, ειδικά με το Γεύμα και τα βλέμματα της Setsuko Hara, όχι όμως και πολύ ευχαριστημένος με το υπόλοιπο πρόγραμμα του φεστιβάλ. Μεγάλο του παράπονο (και δικό μου και όλων) ο προγραμματισμός των προβολών, έπεφταν η μία πάνω στην άλλην (εντάξει παίζονται από δυο φορές, αλλά αν χάσεις μια προβολή πάει).

Υ.Γ.2 :Επίσης είδα χθες και την αγαπημένη μου Μισέλ Βάλευ στην καφετέρια του μουσείου φωτογραφίας και έχω να δηλώσω καταγοητευμένος.

Υ.Γ.3 : Πίσω στον Ναρούσε. Υπάρχει μια φοβερή σκηνή στην ταινία ‘Το Γεύμα’ που με άφησε άναυδο, το πρωταγωνιστικό ζευγάρι πίνει μπύρα σε ένα καπηλειό, η γυναίκα την βρίσκει πικρή και την αφήνει στην άκρη, ο άντρας την πίνει ολόκληρη και το καταευχαριστιέται, πρόκειται για μια ιδιοφυέστατη μεταφορά για τον έγγαμο βίο τους και το μέλλον τους (αν το έχετε δει κι εσείς είμαι σίγουρος ότι καταλάβατε τι εννοώ).

48o Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης : Diego Luna, Μεξικό

Παραβρέθηκα σήμερα στην προβολή της ταινίας 'JC Chavez' του Diego Luna. Είναι ένα ντοκυμανταιρ για την ζωή του μεγαλύτερου μεξικάνου πυγμάχου, του Χούλιο Σεζαρ Τσάβεζ (107 νίκες, 6 ήττες, 88 νοκ αουτ, 37 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής). Εντάξει, το θέμα της πυγμαχίας δεν τραβάει το ελήνικό κοινό, αλλά στο λευκό πανί έχει την γοητεία του (Raging Bull και άλλα). Ευτυχώς η ταινία δεν εξαντλείται στο μποξ, ανέλυε τις σχέσεις του Τσαβεζ με την οικογένειά του (ειδικά με τον μεγάλο γιο του ο οποίος ακολουθεί τα χνάρια του), με κάποιους (κακούς) πολιτικούς της χώρας του και εντέλει παρουσιάζει την σταδιακή πτώση ενός θρύλου, καταλήγοντας σε μια πολύ δυνατή σκηνή στο φινάλε της ταινίας, μετατρέποντας τον έτσι σε συμβολικό πρόσωπο, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ένα πιο ευρύτερο. Να αναφέρω επίσης ότι η ταινία είχε και πολύ ωραία μεξικάνικη μουσική.

Δεν ξερω αν σας θυμίζει κάτι το όνομα του Diego Luna, ας σας φρεσκάρω λίγο την μνήμη. Είναι πολύ γνωστός ηθοποιός, τον έχετε πετύχει σίγουρα κάπου, και συμπρωταγωνιστεί μαζί με τον καλό του φίλο Gabriel Garcia Bernal στο 'Θέλω και την μαμά σου'. Οι δυο τους, μαζί με τον Pablo Cruz, δημιουργήσαν την ανεξάρτητη μεξικάνικη εταιρία παραγωγής Canana Films. Η ταινία 'JC Chavez' είναι η πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα και προέκυψε, απ'οτι μας είπε, τυχαία. Είχε πάει το 2004 σε έναν αγώνα πυγμαχίας στο Λας Βέγκας (για πρώτη φορά στην ζωή του) και έτυχε να κάθίσει στην δεύτερη σειρά δίπλα στον Τσάβεζ (τον οποίο θαύμαζε από μικρός χωρίς να είναι φαν του σπορ) και πάνω στην κουβέντα προέκυψε η ιδέα για την δημιουργία αυτής της ταινίας. Εκείνη την εποχή ο Τσάβεζ είχε χάσει την δημοτικότητά του στο Μεξικό. Τον ακολουθούσε λοιπόν για πάνω από ένα χρόνο με το συνεργείο του και σιγά σιγά απέκτησε την εμπιστοσύνη του. Αυτό του έδωσε την δυνατότητα να καταγράψει πολύ ιδιωτικές στιγμές του, οι οποίες με το κατάλληλο μοντάζ μετατράπηκαν σε πολύ δυνατές σκηνές.

Pablo Cruz, Diego Luna και....χμμ η διαχυτική μεταφράστρια

Ο Diego ήταν παρών πριν και μετά την προβολή και απάντησε σε (πάρα πολλές) ερωτήσεις. Έχω να πω ότι τον ζήλεψα, όχι για την ταινία του, αλλά γιατί με το παρουσιαστικό και τις χαριτωμενιές του κέρδισε με μεγάλη ευκολία το γυναικείο κοινό της αίθουσας. Κορίτσια και μεγάλες δεν σταμάτησαν να χαμογελούν.

Tο γυναικείο κοινό κρεμάμενο στα χείλη του Diego

48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου : Lee Chang Dong, Κορέα

Παρακολούθησα τις 3 από τις 4 ταινίες του. Η πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, Green Fish 1997 με την οποία είχε έρθει για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ εκείνης της χρονιάς, είναι η πιο αδύναμη, μιλάμε για τεράστιες κοιλιές και δεν έχει να πει και πολλά.

Η δεύτερη του ταινία, Peppermint Candy 2000, συμπέφτει με το μιλένιουμ και έτσι ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον σκηνοθέτη να κάνει μια αναδρομή στη τελαυταία 20ετία του 20ου αιώνα της χώρας του. Η ταινία είναι ένα ταξίδι στο παρελθόν του ήρωά της και παράλληλα της Κορέας, με όχημα ένα τρένο. Βλέπουμε εφτά στιγμές από την ζωή του, μάλλον αντιπαθητικού, ήρωα και προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ποιες ήταν οι λάθος επιλογές του και την εποχή όπου ήταν αθώος.

Τέλος, η πιο πρόσφατη ταινία του, το Secret Sunshine 2007, κατά την γνώμη μου η καλύτερή του. Πολύ δυνατό θέμα, μια χήρα μητέρα μετακομίζει στη πόλη όπου γεννήθηκε ο άντρας της. Εκεί βρίσκει εχθρούς και φίλους. Κρατάει τις ισσοροποίες μέχρι που την βρίσκει ένα τεράστιο κακό, απαγάγουν τον γιο της και τον σκοτώνουν. Βρίσκει παρηγοριά στον θεό και την εκκλησία και αποφασίζει να συγχωρέσει τον φονιά του παιδιού της. Εκεί ανακαλύπτει ότι και αυτός έχει βρει τον θεό και τις λέεί ότι έχουν συγχωρεθεί ήδη οι αμαρτίες του και απόδειξη είναι η επίσκεψή της. Δεν μπορει να το δεχτεί αυτό και από κει και πέρα η κατάρευση έρχεται με μαθηματική ακρίβεια. Τελικά βρίσκει την λύτρωση στην πραγματική αγάπη.

Γενικά μου άρεσε. Μια ένσταση έχω μόνο για τον Lee Chang Dong, σχετικά με αυτόν τον υφέρπων διδακτισμό που υπάρχει σε όλες τις ταινίες του. Να ανεφέρω ότι είναι και υπουργός πολιτισμού της χώρας του, έτσι εξηγείται η άνθιση του νοτιοκορεάτικου κινηματογράφου τα τελευταία χρόνια, αν και τώρα αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα.

48o Φεστιβάλ Κινηματογράφου : Ελληνικό Νουάρ

Οι ελληνικές ταινίες αυτού του αφιερώματος δυστυχώς δεν μάζεψαν πολύ κόσμο μέχρι στιγμής, αλλά αξίζουν. Θα αναφερθώ στις δύο που είδα:

.

!SPOILERS-SPOILERS!

.

Εφιάλτης, του Ερρίκου Ανδρέου 1961. Άψογο!!!!!!!!Τι να πω, έμεινα έκπληκτος με το πόσο καλή ήταν αυτή η ταινία, σε όλα τα επίπεδα. Περίτεχνο σενάριο, με φροϋδικές και άλλες ψυχολογικές ανφορές, συν μια Χιτσκοκική ανατροπή όπου η αδιάφορη μελαχρινή διχάζεται ψυχικά και 'γίνεταί' η δημοφιλής ξανθιά φίλη της που πάντα ζήλευε. Από την στιγμή που αποκαλύπτεται η αλήθεια, σε ένα παραισθητικό και γεμάτο ένταση φινάλε(ολόκληρο μια σκηνή ανθολογίας για το ελληνικό σινεμά), στο μυαλό του θεατή έρχονται προηγούμενα γεγονότα και εξηγούνται όλα. Μάλιστα από πολύ νωρίς μας αποκαλύπτει ο σκηνοθέτης ποια είναι η πραγματική 'σχιζοφρενή'(στο ατελιέ του Ξενίδη βλέπουμε τον πίνακα που την απεικονίζει, φέρνοντας έτσι στο μυαλό το Proffondo Rosso του Dario Argento). Απο σκηνοθετική άποψης ακόμα πιο καλό. Νοσηρή ατμόσφαιρα και σε πολλές στιγμές καθηλωτικό, ακόμα και τρομακτικό. Φοβερή η χρήση του φωτισμού, ειδικά στο φινάλε, κάθε φορά που αλλάζει προσωπικότητα η ηρωίδα. Aν νομίζετε ότι υπερβάλω, δείτε την και θα καταλάβετε.

.

Ζεστός Μήνας Αύγουστος , του Σωκράτη Καψάσκη 1966. Σκηνοθετικά δεν έλεγε και πολλά, αλλά το σενάριο παρουσιάζε ενδιαφέρον, μόνο και μόνο γιατί περιγράφει μια ιστορία που δεν την συναντάμε συχνά στην ελληνική φιλμογραφία, ειδικά εκείνης της περιόδου. Ο Γιάννης Φέρτης, το καλό παιδί, γνωρίζει το κακό παιδί Πέτρο Φυσσούν, ο οποίος είναι ζιγκολό ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Συναντούν μια γοητευτική και μυστηριώδη γυναίκα(Κατερίνα Βασιλάκου), η οποία είναι πλούσια και παντρεμένη, την φλερταρει ο Φυσσούν αλλά προτιμα τον Φέρτη. Κάπου εκεί όμως εμφανίζεται ο άντρας της και του προτείνει να τον σκοτώσουν. Όμως ο άντρας δεν είναι τυχαίος, είναι ένας κυνικός και αντιπαθητικός μεγαλοαστός και έχει ήδη λερωμένη την φωλιά του. Είχε γνωρίσει τον Φυσσούν στο Παρίσι και τον πλήρωσε να βρει την γυναίκα του και να την αποπλανήσει, αυτή όμως όπως είπαμε διάλεξε άλλον. Έτσι νομίζουμε, γιατί οι ανατραπές δεν έχουν σταματημό. Η κυρία έχει ήδη γνωρίσει τον Φυσσούν και αγαπιούντε και ψαρέψαν τον Φέρτη για να κάνει την βρωμοδουλειά. Κλασσικό στόρυ ερωτικού νουάρ δηλαδή, πιο κλασσικό δεν γίνεται.

48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Ξεκινάει από αύριο και ήδη έχω ακούσει τις πρώτες γκρίνιες, κυρίως για τον αναλυτικό οδηγό των ταινιών του φεστιβάλ, ο οποίος δεν είναι ακόμη έτοιμος για ευρεία διάθεση.

Ας τα προσπεράσουμε όλα αυτά και να μιλήσουμε για τις ταινίες και τα αφιερώματα και τις προτάσεις του Guerilla Cinema (το οποίο θα βρίσκεται στο φεστιβαλ νυχθημερών).

Ημέρες Ανεξαρτησίας

Το συγκεκριμένο τμήμα δεν έχει να παρουσιάσει φέτος κάποια πολύ extream πρόταση όπως τις δύο προηγούμενες χρονιές (Seijun Suzuki, Jan Svankmajer, Kim Jee Woon, για να μην μιλήσω για τα παλαιότερα αφιερώματα των Νέων Οριζόντων, οι οποίοι λείπουν σε πάρα πολλούς). Βεβαίως αποτελεί για άλλη μια φορά εγγύηση για τους ψαγμένους σινεφίλ που αναζητούν το διαφορετικό και το απροσδόκητο. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εστιάζεται στον Mikio Naruse, ο οποίος είναι ένας εγκληματικά άγνωστος ιάπωνας δημιουργός (δεν τον ήξερα το ομολογώ), όλες οι ταινίες του συστήνονται ανεπιφύλακτα.

Επίσης μην χάσετε το αφιέρωμα στον κορεάτη Lee Chang Dong, αξίζει να ανακαλύψετε όλες του τις ταινίες και ειδικότερα την τελευταία του Milyang(Secret Sunshine), η οποία είμαι σίγουρος ότι θα βρει και ευρεία διανομη μετά το φεστιβάλ.

Γενικά το συγκεκριμένο τμήμα έχει πάντα κάτι για τον καθένα.

John Seyles

Πολύ σημαντικός ανεξάρτητος αμερικάνος δημιουργός. Προτείνω να μην χάσετε τις πρώτες του ταινίες, ειδικα τις Lianna, Baby It's You και Τhe Brother From Another Planet.

Όσο για τον William Klein δείτε οποσδήποτε το Qui êtes-vous, Polly Maggoo?, αν σας αρέσουν οι σουρεάλ ψυχοβγαλτικές ταινίες, και φυσικά την έκθεση των φωτογραφιών του.

Νίκος Νικολαϊδης και Ελληνικό Φιλμ Νουάρ

Το αφιέρωμα ήταν να γίνει του χρόνου, αλλά η θλιβερή επικαιρότητα άλλαξε τα πλάνα και τον προγραμματισμό του φεστιβάλ. Σίγουρα οι ταινίες του Νικολαϊδη θα μαζέψουν πάρα πολύ κόσμο, γι'αυτό φροντίστε να είστε από αυτούς που έχουν εισητήριο, γιατί θα πέσει πολύ καθησιό στα σκαλοπατάκια και ορθοστασία στις προβολλές. Αξίζει όμως. Δείτε οποσδήποτε τις πρώτες μικρού μήκους του, τις οποίες είχε αποκηρύξει εδώ και πολύ καιρό, είχε πετάξει, λέει ο Νικολαϊδης τις κόπιες και θεωρούνταν χαμένες. Εμένα θα με βρείτε οποσδήποτε στο Singapore Sling, διαβόητη ταινία, σε παγκόσμιο επίπεδο μάλιστα και απαγορευμένη σε κάποιες χώρες και στην Πρωινή Περίπολο, με την αγαπημένη μου Μισέλ Βάλεϋ.

Ελληνικό φιλμ νουάρ,μήπως ακούω κάποια γέλια εκεί πίσω; Ίσως αδόκιμος όρος (όπως ο όρος Ελληνικό Φανταστικός Κινηματογράφος), υπάρχουν όμως πολύ άξιες ταινίες, που μπορούν κάλλιστα να θεωρηθούν φιλμ νουάρ. Διαλέγετε και παίρνετε λοιπόν , αλλά προς θεού, μην χάσετε με τίποτα τον Εφιάλτη του Ερρίκου Ανδρέου, μιλάμε για cult διαμάντι (παρωχημένος όρος το ξέρω, συγνώμη) και την πρώτη μικρού μήκους του Νίκου Τριανταφυλλιδη, Dogs Licking My Heart, με πρωταγωνιστη τον Blaine Reininger (....my name is Johnny, Johnny Harpoon...).

.

Αυτές ήταν οι προτάσεις που είχε να σας κάνει το Guerilla Cinema (με κάθε σεμνότητα), άλλωστε τι σόι cine-blog θα ήταν. Για τα υπόλοιπα τμήματα του φεστιβαλ δεν έχω να πω κάτι, ο καθένας θα βρει την δικιά του έκπληξη.

.

Έπεται συνέχεια...........